طراحی نورپردازی یکی از مهم ترین قسمت هایی است که برای راه اندازی سیستم های روشنایی به کار می رود. جرا که یک متخصص باید به خوبی با استفاده از بهترین نورها و محصولات، علاوه بر ایجاد نور کافی، زیبایی و حس خاصی را نیز به محیط بدهد. این کار تا حدی با اهمیت است که استفاده از یک چراغ سقفی ممکن است فضای یک خانه کوپ گرده و یا زاویه تابش یک نور به کلی مفهوم اولیه یک تابلو و یا بخشی از خانه را وارونه جلوه دهد. همچنین می دانید با توجه به اهمیت این موضوع شناخت کافی و بکارگیری اصولی از المان ها می تواند چقدر موثر باشد. به همین خاطر در این مقاله به تشریح این مبحث مهم می پردازیم.
اصول کلی درمورد طراحی نورپردازی
به صورت کلی اصول و استاندارد نورپردازی به دو بخش اصلی تقسیم می شود. محل استفاده از تجهیزات و محصولات و یا روشنایی فضاها با رویکرد کاربری هر یک ار آن ها. با توجه به پیشرفت علام و تکنولوژی بحث طراحی و روشنایی نیز به موازات سایر علوم پیشرفت چشمگیری داشته است. به گونه ای امروزه برای ساخت یک ساختمان یا به صورت کلی یک سازه، نوع طراحی، اهمیت نماها و حسی که به مخاطبین القا می کند و البته بحث روشنایی آن بسیار مهم می باشند. به همین خاطر نیز در دوران امروزی بحث طراحی یا نورپردازی خود یک شاخه مهم بوده و کارشناسان متعددی به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می کنند. در صورت چشم پوشی از این بخش مطمئنا خروجی طرح و یا پروژه کیفیت لازم را نیز نخواهد داشت.
استفاده از محول مناسب محیط، کیفیت بالا، تنوع رنگ، طول عمر و… عواملی موثر و مهم در نتیجه طراحی ما هستند. به گونه ای که باید بدانیم از چه محصولی، در چه قسمتی استفاده کنیم. به عنوان مثال بهتر است از انواع پروژکتور ال ای دی جهت روشنایی خارجی، و یا لامپ های دکوراتیو در بحث داخلی بهره ببریم. گرچه برخی از محصولات نیز هستند که می توان در هر دو محیط داخلی و خارجی استفاده کرد، مانند ریسه ها. از همین رو به منظور راه اندازی یک سیستم نورپردازی باید سه مرحله اصلی را پشت سر بگذاریم. تا بتوانیم به یک نتیجه نهایی مناسب دست پیدا کنیم. این سه مرحله به ترتیب شامل تحقیق در مورد پروژه، مرحله طراحی و انجام محاسبات و بخش اجرایی کار می شود.
طراحی، محاسبه و اجرا (چیدمان) پروژه نورپردازی
پس از ایده پردازی و دریافت اطلاعات لازم، طراح شروع به طراحی خود بر اساس اطلاعات دریافتی و داده ها می کند. همچنین در بخشی از این مراحل ممکن است از نرم افزارهای مختلفی نیز جهت بهبود نتیجه نهایی استفاده شود. اما به صورت کلی سه مرحله ای که پش تر نیز به آن اشاره کردیم، شامل اصلی ترین بخش های تشکیل دهنده در طراحی نورپردازی به حساب می آیند. که در ادامه به مرعفی هر یک از آن ها می پردازیم.
- اولین و ابتدایی ترین مرحله شامل دریافت اطلاعات لازم متناسب با محیط مورد نظر، جهت انجام طراحی است. که می تواند ابزارهای مختلفی را در بر بگیرد. از جمله هندبوک های نورپردازی که جزو کتب تخصصی در این زمینه به حساب می آید. چرا که در این مرحله توجه به میزان شار یا تابش نور، زاویه تابش، رنگ و دما مدنظر، پارامترهای مدنظر کارفرما، فضا، نوع متریال کار شده و… بسیار مهم است.
- پس از اینکه تجهیزات نهایی به منظور روشنایی انتخاب شد، طراحان با استفاده از فرمول های درج شده در کتب و یا با کمک نرم افزارهای طراحی، خطاهای احتمالی را بررسی می کنند. تا تعداد چراغ ها، زوایا و سایر موارد به خوبی در جای خود قرار گرفته باشند.
- در پایان نیز نوبت به مرحله اجرایی کار یا چیدمان می رسد. که میزان فاصله چراغ ها، فاصله آن ها از سطوح مختلف، و دیگر موارد اهمیت پیدا می کنند. که این موارد نیز با استفاده از نرم افزارهای مختلف قابل اجرا بوده و کافی است ابعاد مورد نظر و تعداد چراغ ها را وارد آن کنیم. گرچه نظر نهایی طراح متناسب با آیتم های مختلف و نظر تجربی او از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.
مرحله تحقیق پروژه روشنایی
هر کاری و برای انجام هر پروژه ای پیش از شروع عملیات نیاز به بررسی و نقشه کشی است. باید تمامی مراحل پروژه از میزان متریال مورد نظر، محل نصب، هزینه ها، انتخاب نوع محصول و… محاسبه و برآورد شود. به همین دلیل در طراحی نورپردازی نیز طی کردن این مراحل مهم و حیاتی هستند. همچنین تجربه شرکت و یا فرد مجری در راه اندازی این سیستم بسیار مهم است. تا جایی که باید در نظر داشته باشیم که چه چیزی را پس از راه اندازی سیستم روشنایی خود به دست بیاوریم. اینکه صرفا روشنایی است، تا حدی بهبود محیط، تاثیر فوق العاده و بهره گیری از نورها و… همگی در نتیجه کار بسیار مهم هستند. به همین خاطر مرحله تحقیق در این امر بسیار مهم است.
ضمن اینکه در این مرحله، می توان استراتژی کلی را نیز پایه گذاری کرد. به عنوان مثال اگر در نظر داریم تا نمای یک ساختمان را نورپردازی کنیم، باید بدانیم که ساختمان مورد نظر از چه متریالی ساخته شده است. ضمن اینکه تا چه حد و در چه شرایطی می توان از المان های زیبایی همچون وال واشر و سایر المان ها جهت نورپردازی آن بهره برد. همچنین تعیین تک رنگ بودن آن و یا استفاده از رنگ های مختلف نیز بر اساس شرایط برنامه ریزی یم شود. حتی میزان وات مصرفی مورد نظر و تابش چراغ نیز بسیار مهم هستند. به همین خاطر و جهت آشنایی بیشتر هر یک از این مراحل را به صورت کلی و جامع برایتان شرح خواهیم داد. تا بیشتر با این روند آشنا شوید.
نکات مهم در هنگام بررسی پروژه نورپردازی
1- تعیین هدف پروژه
مورد اولین تعیین هدف روشنایی در قسمت و یا منطقه مورد نظر است. اینکه این کار به منظور افزایش روشنایی محیط در نظر گرفته شده مثل استفاده از جراغ خیابانی که اصلی ترین دلیل راه اندازی آن بحث روشنایی بوده و افزایش ایمنی و سلامت رانندگان. و بحث نورپردازی در این محیط ها اولویتی ندارد. البته که در قسمت بلوارها و یا میادین می توان از المان های رنگی، و نورپردازی های مختلف استفاده کرد، اما جهت روشنایی خود خیابان ها، اولیت میزان روشنایی بر اساس استانداردها می باشد. و یا اینکه جنبه زیبایی و تزئیناتی دارد. چرا که کاربردهای هر یک از این موارد با یکدیگر متفاوت بوده و البته نوع محصول و اجرای پروژه نیز در هر یک از آن ها با یکدیگر فرق می کند.
2- مشخص کردن نوع پروژه
یکی دیگر از نکات مهم تعیین نوع پروژه است. بعنی اینکه قرار است سیستم روشنایی به کار رفته داخلی باشد یا به صورت خارجی مورد استفاده قرار بگیرد. چرا که همان طور که می دانید نوع اجرا و البته مهم تر از همه ویژگی های یک محصول برای اجرای هر یک از این موارد متفاوت است. به طور مثال چراغ های که در یک محیط سر بسته مورد استفاده قرار می گیرند با یک محصول مانند چراغ دفنی که در محیط خارجی مورد استفاده قرار می گیرد، متفاوت هستند. مهم ترین تفاوت آن ها نیز مربوط به درجه حفاظتی آن ها می باشد. که میزان عایق بودن آن ها را در برابر عوامل بیرونی تعیین می کند. عاملی که می توان در مدلهای خارجی آی پی های بالای 65 را مشاهده کرد، اما این میزان برای محیط های داخلی آنچنان ضروری نیست.
3- تعیین دکوراسیون متناسب با کاربری
تعیین کاربری و تعیین دکوراسیون مد نظر برای هر بخش نیز مرحله بعدی از یک طراحی نورپردازی به حساب می آیند. چرا که همان طور که پیش تر به آن اشاره کردیم، میزان شدت نور، زاویه تابش، رنگ نور، نوع انتخاب محصول، محل نصب و… هر یک از عواملی هستند که در محیط های مختلف متفاوت اند. به طور مثال در فضاهای با وسعت زیاد بهتر است از نورهای گرم و به صورت عمودی استفاده شود. چرا که نورهای گرم مثل زرد می تواند القا کننده حس صمیمت و هم نشینی باشد. به همین خاطر برای خلق چنین حسی استفاده از نورهای سفید چندان مناسب نیست. و یا در محیط هایی که سقف کوتاهی دارند، استفاده از چراغ های آویز چندان جالب نیست. چرا که ارتفاع سقف را بیش از پیش کوتاه تر نشان می دهد.
4- بررسی ابعاد مناسب
در چهارمین مرحله از تحقیق پروژه به بررسی و انتخاب ابعاد مناسب می رسیم. حتما دیدیه اید که استفاده از یک چراغ سقفی و یا آویز در یک آشپزخانه کوچک چقدر توی ذوق می زند. و یا بدون بررسی میزان متراژ و صرفا با استفاده از تراز تقریبی و چشمی اقدام به انتخاب چراغ شده است. که علاوه بر ایجاد فاصله زیاد، نور کافی را نیز تامین نمی کند. و یا عکس این موضوع هم که بارها پیش آمده است. به همین خاطر باید تمامی بخش ها و المان هایی که نیاز است تا با نور روشن شوند، به درستی بررسی و متناسب با ابعاد هر قسمت نسبت به انتخاب تعداد چراغ و میزان شدت نور آن ها اقدام شود. که خوشبختانه امروزه محصولات روشنایی علاوه بر تفاوت در وات ها، دارای ابعاد متغیر بوده تا در محیط های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.
5- انتخاب نوع متریال
آخرین مرحله در این قسمت مربوط به انتخاب نوع متریال مناسب جهت اجرای سیستم روشنایی می باشد. چرا که همان طور که گفته شد، همخوانی اجزای مختلف با یکدیگر از اهمیت بالایی برخوردار هستند. به همین منظور نیز باید متناسب با دیواره ها، نوع مبلمان، فضای محیط، نوع کفپوش و… نسبت به انتخاب متریال جهت نورپردازی اقدام شود. تا علاوه بر توجه به زیبایی و اصول طراحی، فضای بهتری نیز به دست بیاوریم. چرا که در زیباسازی با سیستم های روشنایی بخشی از آن مربوط به نوع لامپ یا چراغ و نحوه اجرای آن باز می گردد. بخشی از زیبایی نیز از طریق محیط افراد به دست می آید. که در این بین نمی توان از تاثیر فوق العاده نور در نتیجه نهایی چشم پوشی کرد. به همین خاطر باید به آن و اجرای صحیح آن توجه ویژه ای نمود.
6- ارائه و اجرای پروژه روشنایی
در پایان پس از طی کردن تمامی مراحل بالا، نوبت به ارائه پروژه به کافرما می باشد. تا پس از بررسی تمامی بخش ها و قسمت ها به تایید برسد. چرا که ممکن است بخشی از کارهایی الزامی جا مانده باشند. یا با تغییر ایده در برخی از قسمت ها تغییراتی در یک سری از بخش ها اعمال شوند. همچنین ذکر این نکته لازم است که ممکن است در برخی از قسمت ها با رضایت همراه نباشد. که این به دلیل عدم تطابق با سلیقه افراد است. اما اگر عدم اجرای موردی سبب عدم اجرای دقیق استانداردها می گردد، نباید آن را فدای زیبایی و دیگر مسائل کرد. پس از دریافت تاییدیه نوبت اجرای پروژه می رسد. که جهت پیاده سازی نیز متناسب با نوع پروژه و مدل محصولات می توان از روش های مختلف استفاده کرد.
دریافت مشاوره جهت راه اندازی و طراحی نورپردازی
تا به اینجا در این مقاله با کلیات کار برای راه اندازی یک سیستم نورپردازی آشنا شدیم. تجربه، تخصص و کیفیت کار از جمله مهم ترین نکاتی است که یک تیم طراح می تواند در این زمینه داشته باشد. به همین دلیل و با توجه به اهمیت روشنایی در بخش های مختلف یک ساختمان و یا یک محیط، دریافت مشاوره لازم و تخصصی از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که یک مشاور و کارشناس خبره در این زمینه، می تواند یک نتیجه نهایی فوقا علاده و کاملا استاندارد همراه با نورپردازی زیبا را به ارمغان بیاورد. به همین دلیل طراحی و نقشه کشی بخش نور و روشنایی خود را باید جدی گرفته، و آن را توسط افراد خبره در این زمینه انجام دهید.
در همین زمینه گروه روشنایی سیزال با سال ها تجربه و تخصص در این زمینه در کنار ارائه محصولات متنوع در این زمینه و خدمات نصب، مشاوره های لازم را نیز به عزیزان ارائه می دهد. تا افراد با یک نگاه کلی و البته آگاهی بیشتر نسبت به شروع پروژه خود اقدام نمایند. این مجموعه یکی از گروه های تولید کننده انواع محصولات روشنایی نیز بوده که در همین رابطه آماده همکاری با شما عزیزان می باشد. جهت ارتباط با این گروه با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید.
