شار نوری را به عنوان یک معیار کم در کنار ارزیابی کیفی یک محصول روشنایی می شناسند. در واقع این کمیت همان میزان شدت نور در یک نورپردازی به حساب می آید. که تاثیر بسزایی در میزان نتیجه نهایی و میزان کیفیت نور مدنظر دارد. به همین خاطر میزان شدت روشنایی یکی از آیتم های مهمی است که در انتخاب انواع چراغ یا لامپ باید در نظر گرفته شود. چرا که تاثیر فوق العاده در نتیجه نهایی کار داشته و میزان مساحتی که می توان از آن چراغ برای روشنای استفاده کرد نیز تعیین می کند. به همین خاطر نیز در این مقاله به صورت جامع به این موضوع می پردازیم. تا با شناخت کافی بتوانید لامپ مورد نیاز خود را متناسب با محیط مورد نظر انتخاب نمایید.
شار نوری در نورپردازی به چه معناست؟
از نکات مهم در نورپردازی امروزی در انواع محصولات روشنایی اعم پروژکتور ال ای دی، چراغ های تزئینی، نورپردازی و… وجود دارد، برقراری ارتباط بین کمیت، کیفیت نور و البته مصرف بهینه می باشد. این میزان از ارزیابی میزان شدت تابش در هر محصول از جمله نکات مهمی است که نورپردازی امروزی بسیار به آن توجه می شود. چرا که هم در میزان مصرف چراغ موثر بوده و هم در دکوراسیون و فضایی که در محیط ایجاد می کند. این میزان شدت که به جریان نوری نیز معروف است، در واقع همان امواج نورانی قابل مشاهده هستند که از منبع نورانی خارج می شوند. امروزه در بحث میزان شدت و رنگ دما نور، کارشناسان به نتایج مهمی دست یافتند. و آن هم تاثیر غیر قابل انکار بر ذهن و ایجاد فضای محیطی توسط آن نور است.
واحد اندازی گیری میزان شدت روشنایی از هر چراغ با لومن اندازه گیری می شود. و به اختصار با علامت ϕ (فی) نشان داده می شود. در واقع از این اصطلاحات برای نمایش میزان نوری که یک لامپ به محیط اطراف ساطع می کند، استفاده می شود. ضمن اینکه میزان نوردهی هر محصول بر روی مشخصات آن درج شده است. تا افراد متناسب با نیازشان از هر کدام از آن ها استفاده کنند. ضمن اینکه با توجه به اهمیت مصرف بهینه، میزان شدت نوری در انواع چراغ به گونه ای لحاظ شده تا علاوه بر روشنایی مطلوب محیط، مصرف زیادی نداشته باشد. که البته در این راه استفاده از لامپ های ال ای دی نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
معرفی علمی شدت یا شار نور
به صورت کلی تا به اینجا با مفهوم میزان شار یا شدت نور آشنا شدیم. اما اگر بخواهیم تخصصی تر به این موضوع نگاه کنیم، در این کمیت، وضوع اشیا یا تصاویر بدون در نظر گرفتن تفکیک رنگ در میزان درخشندگی در کم ترین حالت 0.01 کاندلا بر متر مربع است. اما این محدوده در هنگام شب یا دید شب، در محدوده درخشندگی 0.01 تا 3 کاندلا بر متر مربع می باشد. که در بعضی از رنگ های تیره این میزان بیشتر امکان دارد. اما در میزان بیشتر از 3 کاندلا میزان درخشندگی و وضوح تصاویر (دید در روز) کامل مشخص و نمایان است. از این میزان در برخی از قسمت هایی که میزان نور بسیار مهم است، استفاده می شود. به عنوان مثال در برخی از انبارها و کارگاه های صنعتی بسیار مهم است که میزان شدت نور چه میان میزان است.
چشم انسان بیشترین نوری که قادر به تحمل دیدن آن است، 7500 کاندلا بر متر مربع می باشد. که در زمان های بیش از این مقدار اصطلاحا با خیرگی مواجه می شود. عامل و یا درجه بندی که برای میزان حد فاصل بین صدمات ناشی از فعالیت های بصری چشم انسان در نظر گرفته شده است. که این عامل از نور بسیار زیاد و روشنایی مفرط ناشی می شود. به همین خاطر همواره در زمان راه اندازی سیستم های روشنایی، میزان شدت نور و نوع زاویه آن جهت جلوگیری از ایجاد خیرگی بسیار مهم است. به همین دلیل همواره توصیه می شود یا این عوامل در نظر گرفته شود، یا چراغ ها با زاویه ای 45 درجه ای در محل نصب شوند. همین طور می توان از سطوحی با ضریب بازتابش نور کم تر بهره برد. این روند مخصوصا در نصب چراغ خیابانی به شدت رعایت می شود.
تفاوت بین شدت نور (لومن) با واحد توان (وات)
لومن چیست
همواره در توضیح محصولات روشنایی، استفاده از دو واحد لومن بر وات کمی گیج کننده به نظر می آید. چرا که از هر دو آن ها در توضیحات و میزان شار نوری هر کدام از آن ها استفاده می شود. اما نکته ای که وجود دارد این است که این دو واحد با یکدیگر تفاوت هایی دارند. در واقع وات، واحد توان مصرفی یک محصول برقی است. اما لومن میزان نوری است که از آن منبع به اطراف ساطع می شود. از همین رو می توان به برخی از تفاوت های موجود در این بین اشاره کرد. به همین خاطر و برای آشنایی بیشتر با میزان تفاوت اعداد این دو واحد، در جدول ذیل مثال هایی آورده شده است. تا راحت تر بتوانیم لومن به وات یا بالعکس را تبدیل کرده و به طور تقریبی هر کدام را محاسبه نمایید.
میزان شدت (شار) نور | میزان وات مصرفی لامپ |
470 تا 495 | 5 وات |
617 تا 648 | 6 وات |
| 780 تا 821 | 7 وات |
881 تا 1041 | 9 وات |
1210 تا 1334 | 12 وات |
1860 تا 1958 | 15 وات |
| 2103 تا 2214 | 18 وات |
اهمیت روشنایی در نورپردازی
یکی دیگر از مباحثی که در بحث تابش نور وجود دارد، میزان شدت روشنایی است. در واقع به مقدار جریان نوری که بر روی یک سطح تابیده می شود، شدت روشنایی می گویند. میزان واحد و کمیت قابل اندازه گیری آن نیز با نام لوکس و حرف اختصاری ای نشان داده می شود. همان طور که اشاره کردیم، با توجه به اهمیت این میزان نوری که بر اجسام وارد می شود، میزان دقیق و استاندارد آن توسط موسسات استاندارد در جدولی تنظیم و ارائه شده است. تا با استفاده از آن افراد و کارشناسان بدانند که در چه محیط هایی می توانند از چه میزان نور و یا شار نوری بهره ببرند. در واقع در برخی از محیط ها این میزان از اهمیت زیادی قبرخوردار است. محیط هایی که جهت نمایش کالا یا محصول، و همچنین محیط های داخلی مانند نمایشگاه ها بسیار مهم است.
نکته دیگری که در مورد میزان شدت روشنایی وجود دارد، بازه تقریبی است که برای آن در نظر گفته اند. بدین شکل که بر روی هر محصول میزان لوکس آن در یک بازه عددی مشخص شده است. به طور مثال برای استفاده از انواع لامپ در قسمت آشپزخانه، میزان لوکس 100 تا 200 در نظر گرفته شده است. همچنین برای روشنایی کابین ها و قسمت های عمومی نیز 750 لوکس در نظر می گیرند. که با توجه به عدد بازه افراد می توانند با توجه به حداقل نور مورد نیاز و یا مصرف چراغ، در این بازه لامپ خود را انتخاب نمایند. چرا که علاوه بر اهمیت میزان نور و میزان استاندارد آن، صرفه جویی و تعیین حد معین نیز بسیار با اهمیت است. چرا که استفاده از بیش از حد نیز می تواند به راحتی سبب افزایش مصرف انرژی و البته هزینه ها شود.
اهمیت شدت نور در نورپردازی محیط
پس از آشنایی با میزان شدت، حالا به اهمیت میزان شدت مورد نیاز نور می رسیم. این میزان به معنای میزان شار نوری که در بخش معینی از فضا در در راستا یا جهت مشخصی از منبع نور ساط شده، اطلاق می شود. با واحد نور شدت نور شمع یا کاندلا می گویند، که با علامت اختصاری سی دی نیز آن را نمایش می دهند. در واقع امروزه در بحث روشنایی و نورپردازی نه تنها صرفا استفاده از یک محصول، بلکه نوع شدت و رنگ دما، زاویه تابش و بسیاری از فاکتورهای دیگر نیز مدنظر قرار می گیرد. چرا که ثابت شده که نور تاثیر مستقیمی بر روی ذهن افراد داشته به همین خاطر می تواند تاثیرات زیادی را بر روی یک فرد بگذارد. این عامل می تواند ایجاد خوشی، راحتی آرامش و یا سبب عاملی متضاد با این موارد شود.
گاهی اوقات ممکن است دو لامپ دارای شار یکسانی باشند اما به دلیل رفلکتور با زاویه ای متفاوت، شدت نوری مختلفی دارند. از همین رو می توان رفلکتور را نیز عامل مهمی در میزان شدت روشنایی یک لامپ در نظر گرفت. به گونه ای که اگر یک لامپ دارای رفلکتور با زاویه کم تری باشد، میزان تابش یا نوردهی آن بیشتر است. چرا که نور با میزان زاویه کم تری متمرکز می شود. نکته دیگر نیز مربوط به منابع نوری با رنگ های مختلف است. که اگر دارای کاندلا یکسانی باشند، به یک اندازه روشن به نظر می آیند. هماننئ یگ چراغ دفنی که جهت نورپردازی محیط استفاده می شود. که دارای کاندلا یکسان اما در طیف های رنگی مختلفی نور را به اطراف می تاباند.
بهترین شار نوری لامپ چند است؟
همان طور که گفته شد، میزان نور و نوع تابش از یک چراغ کاملا متفاوت است. چرا که همواره از لامپ ها یا چراغ ها باید در قسمت های مختلفی بهره برد. از همین رو میزان نوری که از یک چراغ خیابانی تولید می شود، متفاوت از یک چراغی است که در اتاق خواب استفاده می شود. به همین خاطر هر چراغ باید متناسب با نوع کاربری دسته بندی شده و میزان شدت نور آن بررسی شود. ضمن اینکه همواره چراغ های با کاربری یکسان نیز تقریبا دارای نور برابری نیستند. و ممکن است دارای رنگ نور، زاویه تابش و یا شدت متفاوتی باشند. به همین دلیل جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد لامپ مورد نظر خود همین حالا با کارشناسان مجموعه روشنایی سیزال تماس بگیرید. تا متنساب با نیازتان بهترین چراغ، با مصرف مناسب و نور کافی را تهیه نمایید.
