روشنایی بزرگراه ها مخصوصا در شب و تاریکی، به دلیل عبور و مرور اتومبیل ها و امنیت و سلامت رانندگان از اهمیت بسیار زیاد برخوردار است. به حدی که عدم روشنایی مورد نیاز می تواند حادثه شده و حتی عدم رعایت شرایط نصب صحیح چراغ ها نیز می تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد. در واقع اهمیت روشنایی از یک سو و اجرا و نصب صحیح چراغ های روشنایی نیز از سوی دیگر در خیابان ها و جاده مهم هستند. به همین خاطر همواره به منظور حفظ ایمنی، در بزرگراه ها، خیابان ها، پل ها، جاده های اصلی و فرعی و … که امکان عبور ماشین و یا هر نوع وسیله نقلیه وجود دارد، باید از روشنایی خوب و استاندارد برخور دار باشد.
البته که میزان روشنایی در بخش های مختلف متفاوت می باشد. گاهی این روشنایی نه تنها برای ماشین ها، بلکه برای عبور و مرور افراد نیز با اهمیت است. اما ما در این مقاله قصد داریم تا به شکلی جامع و تخصصی به اهمیت روشنایی و نوع نورپردازی در بزرگراه ها اشاره کنیم. جاییکه اگر این کار به شکلی صحیح اجرا شود، می تواند تا 30 در صد احتمال تصادفات جاده ای را نیز کاهش دهد. اتفاقی ناخوشایند که در بسیاری از جاده ها و در برخی به دلیل عدم نور و دید کافی اتفاق می افتد. به همین خاطر و با توجه به اهمیت این موضوع تا پایان ما را همراهی نمایید.
اصلی ترین مزایا و ویژگی های روشنایی بزرگراه ها
همواره در جاده ها و در هنگام استفاده از یک چراغ خیابانی این انتظار وجود دارد، تا برخی ا ویژگی ها در مسیر و جاده به وجود بیاید. البته که در کنار روشنایی، امروزه به دلیل اهمیت نور و نورپردازی، این اهمیت و ویژگی ها دوچندان شده است. تا جایی که نور نقش مهمی را در زندگی روزمره ما بازی می کند. که این نور می تواند در حداقل ترین شرایط ممکن یعنی صرفا جهت روشنایی باشد، و یا اینکه جهت زیباسازی و ایجاد فضای بهتر در یک بخش از خانه و یا محیط های بیرون مورد استفاده قرار بگیرد. اما در این قسمت می خواهیم به ویژگی هایی که با استفاده از این کار در جاده ها به وجود بیاید، بپردازیم.
- ترسیم مسیر جاده و بهبود نمای محیط برای رانندگان
- سبب بهبود و وضوح دید افراد از اشیا و تمامی جزئیات احتمالی که در جاده وجود دارد، می شود
- کاهش استرس و نگرانی در زمان عبور از یک مسیر تاریک که با کمک چراغ این امر به شدت کاهش پیدا کرده و به نوعی امنیت نسبی را به وجود می آورد.
- سبب افزایش میدان دید از دو طرف شده و میزان نور استاندارد مورد نیاز وسایل نقیله را تامین می کند
- همخوانی مناسب با سایر سیستم ها و المان های روشنایی همانند چراغ دفنی، نورافکن ها و…
شرایط استاندارد روشنایی خیابان ها
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، قصداز روشنایی یک خیابان و یا جاده، بیشتر برای دید بهتر رانندگان و حفظ سلامت آن ها و سایر سرنشینان است. اما برای راه اندازی یک سیستم روشنایی و ایجاد روشنایی در بزرگراه تنها معطوف به استفاده از چند چراغ نیست. در واقع توجه به نکات مختلف در اجرای این کار از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی اینکه بتوان بهترین شرایط را با حداقل چراغ و میزان به صرفه نور ایجاد کرد. چرا که با توجه به وسعت جاده ها مصرف بهینه و استفاده از چراغ های با تکنولوژی ال ای دی از اهمیت زیادی برخوردار است. تا هم نور یکدست و با کیفیتی ارائه دهد، و هم اینکه بتواند مصرف بهینه و مناسبی نیز داشته باشد. عاملی که در کنار آن می توان از سایر چراغ های نورپردازی همچون وال واشر نیز استفاده کرد.
از عوامل مهمی که در اجرای عملیات روشنایی خیابان و جاده ها در نظر گرفته می شود، میزان کنتراست نور است. در واقع باید پایه چراغ، میزان شدت نور، زاویه تابش، رنگ دما نور و… به گونه ای انتخاب شود که تعادل مناسبی بین روشنایی و عدم خیرگی به وجود بیاید. چرا که ایجاد خیرگی در جاده خود می تواند به تنهایی عامل خطرناکی برای دید رانندگان باشد. از همین رو باید محسابات و کارشناسی این کار به درستی و منطق بر استانداردهای تنظیم شده انجام شود. همچنین میزان وات مورد نظر چراغ نیز بر اساس فاصله تیرها از یکدیگر و میزان نور مورد نیاز برای جاده تعیین می شود. که البته در مدل های بزرگراهی از توان های بالا برای روشنایی بیشتر و بهتر استفاده می کنند.
نکات ایمنی روشنایی بزرگراه ها
همواره اجرای این سیستم های روشنایی، مورد نیاز برای رانندگان، عابران پیاده و همچنین مشاغل می باشد. که وظیفه پرداخت هزینه های جاری و روشنایی آن بر عهده مدیران شهری می باشد. ضمن اینکه از جمله مهم ترین نکات ایمنی که هم در مصرف، و هم در نحوه اجرا و مدت زمان کارکرد (طول عمر) مد نظر مدیران شهری و شهرداری ها قرار گرفته، استفاده از انواع لامپ LED است. ضمن اینکه سازندگان این چراغ ها نیز امروزه بیشتر از این تکنولوژی در ساخت چراغ های خود بهره می برند. ضمن اینکه این مدل از محصولات بیشترین ضریب ایمنی را در مقایسه با انواع دیگر دارد.
یکی دیگر از نکات ایمنی برای اجرای صحیح و اصولی در نورپردازی خیابان ها و البته رعایت ایمنی در روشنایی بزرگراه ها مدنظر قرار دارد، همان بحث خیرگی است. که همواره با کمک فناوری های جدید، متریال مناسب، نوع طراحی اصولی و… تلاش شده تا حد زیادی با عدم ایجاد خیرگی و همچنین زاویه ای مناسب جهت جلوگیری از خواب آلودگی رانندگان تلاش شود. که ایجاد تناسب بین نور مناسب جهت هوشیاری راننده و عدم افزایش آن به منظور کاهش دید، جزو مواردی مهمی است در در اجرای این نکات ایمنی نقش بسزایی دارند. البته که این مورد و ایمنی، در سایر سیستم های روشنایی خارجی نیز مورد بررسی قرار می گیرند. که می توان به زاویه تابش پروژکتور ال ای دی و یا سایر چراغ ها نیز اشاره کرد.
چراغ های بزرگراهی مدل HID
یکی دیگر از انواع چراغ هایی که می توان از آن ها جهت روشنایی و یا نورپردازی در خیابان ها استفاده کرد، مدل HID می باشد. در این مدل با استفاده از گازهای مهیج یا به اصطلاح بخارهای فلزی موجود در لوله های چراغ، امکان ایجاد نور فراهم است. نکته ای که در این مدل وجود دارد، استفاده از آن ها در حالت شکننده است. تا بتوان از نور تولیدی این محصول جهت روشنایی بزرگراه ها و خیابان ها استفاده کرد. اما این مدل دارای ضعف هایی نیز است. و آن هم عدم تعادل در میزان نور یا لومن تولیدی توسط این راغ، که گاهی بسیار افزایش پیدا کرده و گاهی ممکن است به سرعت کاهش پیدا کند. از همین رو نمی تواند انتخاب چندان مناسبی برای روشنایی جاده ای بوده و کم تر از آن استفاده می کنند.
چراغ های سدیم فشار قوی جاده ای
یکی دیگر از انواع چراغ هایی که جهت روشنایی خیابان ها و جاده ها می توان از آن استفاده کرد، نوع فشار قوی سدیمی است. در واقع این مدل از انواع چراغ بزرگراهی با استفاده از بخار سدیم جهت ایجاد نور و افزایش لومن چراغ به کار می رود. ساز و کار و ساختار کلی این محصول شباهت های زیادی به چراغ های فلورسنتی دارد. ضمن اینکه در ساختار این محصول مقادیر کمی جیوه نیز می توان یافت کرد. که این ماده سبب می شود تا راه کار منسابی جهت دفع آن اندیشیده شود. ضمن اینکه این ماده نمی تواند آنچنان برای محیط زیست و سلامت انسان ها مفید باشد. از همین رو شانس استفاده از آن را به حد زیادی کاهش می دهد.
یکی دیگر از نکات مهمی که در مدل های سدیم فشار قوی وجود دارد، از دست دادن سریع نور و لومن استاندارد می باشد. در واقع این چراغ به سرعت نور کافی و استاندارد را جهت روشنایی بزرگراه از دست داده و سبب انتشار گرما و رنگ نور مغایر با شاخص CRI می شود. که عاملی دیگری است در عدم استفاده از این محصول، چرایی که کارایی لازم را نخواهد داشت. مخصوصا که امروزه مدل های با کیفیت تر و ایمن تری وجود دارد، که هم دوستدار محیط زیست و بشر بوده، و هم نوردهی مناسب ترو با کیفیت تری را ارائه می دهند.
